Urlop wychowawczy przysługuje zarówno matce i ojcu dziecka, jak też innym osobom będącym opiekunami dziecka.
Urlop wychowawczy przysługuje pracownikowi zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy, przy czym do tego sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia danego pracownika.
Urlop wychowawczy udzielany jest w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w wymiarze do 3 lat, może być wykorzystany w 4 częściach, jednakże nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 4 roku życia.
W sytuacji, gdy dziecko z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, wymaga osobistej opieki, pracownik może korzystać z urlopu wychowawczego w wymiarze do 6 lat, przy czym nie więcej niż 3 lata mogą być wykorzystane do ukończenia przez dziecko 4 roku życia, natomiast kolejne 3 lat pomiędzy 4 a 18 rokiem życia dziecka.
Rodzice lub opiekunowie dziecka, spełniający warunki do skorzystania z urlopu wychowawczego, mogą jednocześnie, w tym samym czasie, korzystać z takiego urlopu, jednakże tylko przez 3 wybrane miesiące.
Urlopu wychowawczego udziela się na wniosek pracownika, który należy złożyć pracodawcy w formie pisemnej, na dwa tygodnie przed rozpoczęciem okresu, w którym pracownik zamierza skorzystać z urlopu.
W przedmiotowym wniosku należy wskazać datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu wychowawczego, a także okres urlopu wychowawczego, który został dotychczas wykorzystany na dane dziecko. Ponadto do wniosku należy także dołączyć pisemne oświadczenie drugiego z rodziców lub opiekunów, iż nie zamierza on korzystać z urlopu wychowawczego we wskazanym we wniosku okresie, chyba, że rodzice czy opiekunowie chcą jednocześnie korzystać z urlopu, w takiej sytuacji do wniosku należy załączyć pisemne oświadczenie drugiego z rodziców lub opiekunów o okresie, w którym zamierza on z urlopu korzystać.
Pracodawca udziela urlopu na okres wskazany we wniosku, jednakże, jeśli pracownik nie złoży wniosku na 2 tygodnie przed planowanym rozpoczęciem urlopu, tylko później, pracodawca udziela urlopu najpóźniej po 2 tygodniach od złożenia wniosku przez pracownika.
Od dnia złożenia wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego, do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę. Rozwiązanie umowy może nastąpić jedynie w związku z ogłoszeniem upadłości lub likwidacji pracodawcy, a ponadto, gdy zachodzą okoliczności uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
W czasie trwania urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego pracodawcy lub u innego pracodawcy, może także podjąć inną działalność, naukę czy szkolenie, pod warunkiem, że nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Z urlopu wychowawczego pracownik ma prawo zrezygnować w każdym czasie, za zgodą pracodawcy, bądź po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy, najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego powrotu do pracy.
Skorzystanie z urlopu wychowawczego nie może skutkować pogorszeniem warunków płacy bądź przeniesieniem na stanowisko niższe od zajmowanego przez danego pracownika przed urlopem.
Alternatywnym rozwiązaniem w stosunku do urlopu wychowawczego jest możliwość żądania przez pracownika obniżenia wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym pracownik mógłby z takiego urlopu korzystać. Wniosek w tej sprawie należy złożyć pracodawcy na piśmie, na dwa tygodnie przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze. W okresie od złożenia przedmiotowego wniosku do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy, rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę może nastąpić wyłącznie w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje matce lub ojcu, a także opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:
- 24 miesięcy kalendarzowych;
- 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
- 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.
Dodatek nie przysługuje, jeżeli osoba ubiegająca się o dodatek:
- bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
- podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
- w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego;
oraz gdy
- dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, z wyjątkiem dziecka przebywającego w zakładzie opieki zdrowotnej;
- w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje w wysokości 400 zł miesięcznie.
______________________________________________________________
Autor: ekspert serwisu www.rodzinne.com
Serwis internetowy, twórcą którego jest adwokat Andrzej Jastrzębski, specjalizujący się w prawie rodzinnym. Urlop wychowawczy - dodano: 2011-03-02