GBS (ang. Group B Streptococcus)
Paciorkowce grupy B, oznaczane są skrótem GBS, pochodzącym od ich angielskiej nazwy – Group B Streptococcus. GBS jest częścią naturalnej flory człowieka bytującej w przewodzie pokarmowym, jamie ustnej, gardle oraz drogach rodnych kobiet. Dotyczy ok. 30% kobiet i nie wywołuje żadnych inklinacji zdrowotnych. Paciorkowce mogą znikać i pojawiać się w organizmie w różnych fazach życia. Nosicielstwo tych bakterii jest dość powszechne. Niebezpieczeństwo pojawia się w trakcie porodu.
Niebezpieczny GBS w trakcie porodu
W trakcie porodu u części matek, będących nosicielkami GBS, zakażenie przechodzi na noworodka. U dzieci tych, zaraz po porodzie, można wykryć paciorkowce między innymi w uchu, pępku i jamie ustnej. W większości przypadków paciorkowce nie powodują zakażeń u noworodków, ponieważ w trakcie ciąży organizm matki przekazuje przeciwciała nienarodzonemu jeszcze dziecku. Zdarza się jednak, szczególnie u wcześniaków, że zakażenie może mieć bardzo poważne skutki.
U noworodka może wystąpić:
- posocznica;
- zapalenie płuc;
- zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych.
Chcąc uniknąć podobnych komplikacji, w Polsce prowadzi się badania przesiewowe ciężarnych. Jeśli nie ma możliwości przeprowadzenia badania, lekarze opierają się na ocenie czynników ryzyka, do których należą:
- poród przed 37 tygodniem ciąży;
- czas od pęknięcia pęcherza płodowego powyżej 18 godzin;
- wystąpienie w trakcie ciąży infekcji dróg moczowych wywołanej przez GBS;
- podwyższona temperatura ciała podczas porodu;
- urodzenie wcześniej dziecka zarażonego GBS.
Jeśli występuje któryś z powyższych czynników, a kobieta nie ma aktualnego badania na obecność GBS, lekarze mogą zakładać, że ryzyko istnieje.
Badanie w kierunku wykrycia GBS polega na pobraniu wymazu z pochwy u kobiet pomiędzy 35 a 37 tygodniem ciąży. Dodatni wynik badania sprawia, że w trakcie porodu podawany jest kobiecie antybiotyk. Ważne jest, by badanie było wykonane nie wcześniej niż 5 tygodni przed porodem, gdyż kolonizacja GBS bywa przejściowa.
Leczenie matek i noworodków
Leczenie ciężarnej, u której wykryto GBS nie jest zalecane, gdyż po odstawieniu antybiotyku obserwuje się rekolonizację dróg rodnych z układu pokarmowego.
Ważne: Tylko w wyjątkowych przypadkach GBS może być przyczyną przedwczesnego pęknięcia błon płodowych, gorączki śródporodowej, zakażenia dróg moczowych, przedwczesnego porodu, zakażenia jamy owodni, poporodowego zapalenia jamy macicy i poporodowego zakażenia rany, a nawet sepsy.
Profilaktyka zakażeń noworodków polega na podaniu w trakcie porodu matce antybiotyku mającego ochronić dziecko. Zazwyczaj podaje się go około cztery godziny przed porodem. Takie noworodki poddaje się obserwacji na oddziale szpitalnym przez około 48 godzin.
Jeśli zdarzy się, że nosicielka GBS nie przyjmie w trakcie porodu antybiotyku, wykonuje się u dziecka morfologię krwi oraz oznaczenie białka CRP. Wynik prawidłowy oraz 48 godzinna obserwacja pozwalają uznać, że dziecko jest zdrowe.
Bibliografia
1. S. Sajdak, M. Kampioni, Profilaktyka zakażeń paciorkowcami typu B w ginekologii i neonatologii, 2012
2. M.L. Zaręba, Mikrobiologia lekarska-podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa 2004.
Opr. P. Maćkiewicz
Paciorkowiec typu B w ciąży - dodano: 2014-10-07