Zawiązki układu nerwowego tworzą się już w 13 dniu ciąży. W 3 miesiącu życia płodowego mózg odznacza się aktywnością i wykazuje indywidualne cechy osobnicze. W 4 miesiącu reaguje na sen i czuwanie matki i kontroluje różne stany jej świadomości.
- Rozwijający się mózg - kształtowanie ośrodków mowy
- Prawidłowy słuch bardzo ważnym warunkiem w rozwoju mowy dziecka
- Okres prenatalny - istotny wpływ na późniejszy rozwój mowy
Rozwijający się mózg - kształtowanie ośrodków mowy
W okresie prenatalnym zostają wykształcone: jama ustna, gardłowa i nosowa, czyli tak zwana nasada, krtań, tchawica, oskrzela i płuca, czyli organy, które w mówieniu odgrywają główną funkcję. Między 6 a 7 tygodniem życia płodowego zaczynają pracować wspólnie mięśnie i nerwy. Rozpoczynają swoją koordynację od wargi górnej, która to najwcześniej jest wrażliwa na dotyk. Do 10 tygodnia powierzchnią wrażliwą na dotyk staje się okolica szczękowa i żuchwowa a drażnienie warg powoduje ich zamknięcie i ruchy połykania. W 12 tygodniu pojawia się ruch podciągania, podnoszenia górnej wargi, co stanowi wstępne stadium w rozwoju odruchu ssania. W 14 tygodniu życia płodowego rozpoczynają pracę mięśnie potrzebne w okresie po urodzeniu do chwytania, oddychania, fonacji i ssania. Mięśnie dziecka są jeszcze bardzo słabe, ale właśnie wtedy zaczyna się ich praca treningowa. Płód 17 tygodniowy ćwiczy już ruchy ssące, uwypukla i wysuwa wargi ku przodowi, ssie własny palec a w 29 tygodniu umiejętność ssania opanowuje bardzo dobrze.
Oprócz narządu artykulacyjnego rozwija się także narząd fonacyjny. Kształtowanie się wiązadeł głosowych trwa do końca 3 miesiąca życia płodowego. W tym czasie dziecko rozpoczyna połykanie wód płodowych ćwicząc w ten sposób mięśnie, które po urodzeniu będą brały udział w mówieniu. Wraz z ruchami połykania rozpoczynają się pod koniec 3 miesiąca życia płodowego ruchy nabierania i wypierania wód płodowych, które są potrzebne przy wydychaniu i wdychaniu powietrza po urodzeniu a potem przy mówieniu. W tym też okresie są już ukształtowane struny głosowe i dziecko jest zdolne do reakcji płaczu na długo przed narodzeniem.
Prawidłowy słuch bardzo ważnym warunkiem w rozwoju mowy dziecka
Organ słuchu, ucho, kształtuje się bardzo wcześnie i jest zmysłem najlepiej rozwiniętym w pierwszych trzech miesiącach, po urodzeniu zaś jest całkowicie dojrzały do pracy. Między 4 a 5 miesiącem życia płodowego dziecko zaczyna reagować na bodźce akustyczne. Odbiera ono charakterystyczne cechy dźwięków na drodze pozaakustycznej (melodię, akcent, rytm i natężenie dźwięków). W ten sposób przyswaja sobie cechy prozodyczne mowy. Szczególnie dobrze dziecko słyszy i rozpoznaje głos matki oraz uderzenia jej serca. Trwałość pamięci spostrzeżeń słuchowych okresu prenatalnego potwierdza się tym, że dziecko do 2 roku życia preferuje głos matki a zaraz po urodzeniu przyjmuje taka pozycję i sposób ssania, który umożliwia dziecku słuchanie rytmu serca mamy.
Okres prenatalny - istotny wpływ na późniejszy rozwój mowy
W tym czasie między innymi formułują się i rozwijają podstawowe organy odpowiedzialne za odbiór i nadawanie mowy. Występowanie w tym okresie niekorzystnych czynników działających na organizm matki może doprowadzić do powstawania różnorodnych nieprawidłowości także tych związanych z mową. Należy pamiętać, że im wcześniej zadziała czynnik szkodliwy tym uszkodzenia będą większe. Tak więc profilaktyka nastawiona na zapobieganie im, to dbałość o stworzenie optymalnych warunków w okresie ciąży począwszy od pierwszych jej tygodni.
Wczesne uwarunkowania rozwoju mowy - okres prenatalny - dodano: 2002-11-29
