Nowszej generacji aparaty USG umożliwiają również ocenę przepływu krwi (badanie dopplerowskie) przez różne naczynia płodu i matki, dostarczającą bardzo ważnych informacji o funkcji serca, łożyska i innych narządów i o dobrostanie płodu.
Nowocześniejsze aparaty USG umożliwiają trójwymiarową rekonstrukcję obrazu płodu i wnętrza macicy, nawet w czasie rzeczywistym, uwidaczniającą ruchy płodu. Dzięki badaniu trójwymiarowemu 3D możliwe jest nie tylko uzyskanie pięknego obrazu dziecka zrozumiałego dla obserwującej badanie kobiety ciężarnej, ale również uzyskanie przekrojów anatomicznych niedostępnych w badaniu dwuwymiarowym, ułatwiających rozpoznanie wad wrodzonych. Tak zwane obrazowanie 4D to obrazowanie trójwymiarowe w czasie rzeczywistym, umożliwiające obserwację ruchów płodu, pracy serca, dostarczające wielu informacji niedostępnych w badaniach tradycyjnych, dostępne na najnowocześniejszych aparatach. Dzięki temu badaniu łatwiejsze jest uwidocznienie pewnych cech płodu, które mogą świadczyć o różnych chorobach, między innymi genetycznych.
Obraz trójwymiarowy płodu w 38 tygodniu sondą przezbrzuszną.
Reasumując, w badaniu 2D na ekranie komputera oglądamy płaskie przekroje ciała dziecka, a w badaniu 4D możemy zobaczyć dziecko jako ruchomą bryłę (oczywiście obraz trójwymiarowy jest symulowany przez komputer na płaskim ekranie monitora).
Badanie 4D a ocena rozwoju płodu
Ponieważ obrazowanie 4D jest stosowane od niedawna, nasza wiedza o jego przydatności dopiero się kształtuje. Dzięki obrazowaniu 4D ustalono kolejność pojawiania się poszczególnych umiejętności ruchowych płodu, na przykład wiadomo, że zdolność przeciwstawiania kciuka pojawia się wcześniej, niż zdolność zginania pozostałych palców dłoni. Po urodzeniu dziecka bardzo ważną informacją, określającą prawidłowość rozwoju niemowlęcia i pozwalającą przewidywać jego rozwój w przyszłości jest określenie wieku, w którym powinno ono już się obracać z brzucha na plecy, siadać, robić pierwsze kroki i osiągać inne nowe umiejętności ruchowe. Podobnie przed urodzeniem, rodzaje aktywności ruchowej płodu zmieniają się i rozwijają, stając się coraz bogatsze. Ich obserwacja w obrazie 4D jest łatwiejsza niż w dwuwymiarowym i wprowadzenie tej nowej techniki obrazowania budzi nadzieje na lepszą ocenę funkcji mózgu i przewidywanie rozwoju płodu. Zaczynamy poznawać zależności pomiędzy wzorcami ruchowymi płodu a chorobami układu nerwowego. Coraz więcej badań poświęca się ocenie zachowania płodu we wnętrzu ciała matki, jego stanom emocjonalnym. Dzięki obrazowaniu 4D wiemy, że w trzecim trymestrze płód potrafi się uśmiechać. Ciągle jednak możemy się tylko domyślać, co może oznaczać uwidocznienie uśmiechu płodu, lub innych wyrazów twarzy. Być może dzięki trójwymiarowemu badaniu USG w czasie rzeczywistym okaże się, że poprzez swoje zachowanie i wyraz twarzy płód daje nam do zrozumienia, jak się czuje, podobnie jak się to dzieje po urodzeniu, kiedy matka patrzy na buzię i ruchy dziecka. Dzięki badaniu 3D można zarejestrować obraz przestrzenny całego płodu i w dowolnym momencie na aparacie USG, albo na zewnętrznym komputerze wrócić do badania, ocenić dowolny przekrój, nawet taki, którego nie oglądano podczas pierwotnego badania i dokonać nowych pomiarów i analiz, ułatwiających właściwą diagnozę.
Badanie 4D a USG genetyczne
Najnowsze doniesienia wskazują, że niewielkie (w sensie rozległości) wady wrodzone, takie jak rozszczepy wargi, podniebienia, polidaktylia (dodatkowe palce), zniekształcenia dłoni i stóp, niewielki rozszczep kręgosłupa można bardziej miarodajnie ocenić dzięki obrazowaniu 4D. Również pewne subtelne cechy nieprawidłowe, jak np. nisko osadzone uszy, nieprawidłowości rysów twarzy, zniekształcenia dłoni są w obrazie 4D wyraźniej widoczne niż w badaniu klasycznym, co ma duże znaczenie w diagnostyce zespołu Downa i innych nieprawidłowości chromosomowych i genetycznych.
Obraz trójwymiarowy płodu w 19 tygodniu sondą przezbrzuszną
Dzięki obrazowi trójwymiarowemu możliwa jest bardziej precyzyjna ocena kości nosowych płodu, czyli parametru bardzo ważnego w ocenie ryzyka zespołu Downa. Właśnie dzięki badaniu 3D okazało się, że niektóre płody z zespołem Downa mają nieprawidłową tylko jedną z dwóch kości nosowych, co jest znacznie trudniejsze do weryfikacji w obrazie dwuwymiarowym i stanowi wskazanie do inwazyjnych badań genetycznych. U niektórych zdrowych płodów istnieje dość szeroka przerwa pomiędzy prawą i lewą kością nosową, która w obrazie płaskim może być błędnie interpretowana jako brak kości nosowych, co może prowadzić do niepotrzebnej amniopunkcji. W obrazie trójwymiarowym ocena tej przerwy i prawidłowego wykształcenia kości nosowych jest łatwiejsza, co może oszczędzić pacjentce niepotrzebnego niepokoju. Ocena przezierności karkowej w obrazie 3D również jest nieco dokładniejsza i bardziej powtarzalna niż w standardowym badaniu dwuwymiarowym. Serce płodu jest narządem o skomplikowanej strukturze anatomicznej, którego budowę ocenia się w kilkunastu wybranych przekrojach, zwanych projekcjami. Podstawowe projekcje to czterojamowa, dróg wypływu z obu komór, przekrój dużych naczyń w śródpiersiu, łuku aorty i przewodu tętniczego. Jeżeli płód leży niekorzystnie, to nie da się zobaczyć tych wszystkich przekrojów w badaniu dwuwymiarowym, bo do płodu nie mamy dostępu z każdej strony. Dwuwymiarowe badanie USG można wykonać tylko przez brzuch i pochwę ciężarnej, gdyż płód jest zasłonięty od dołu przez kości miednicy, z boku i od góry przez gaz w jelitach i żebra ciężarnej a od strony grzbietu przez jej kręgosłup. W badaniu 3D lub 4D możemy płód obracać prawie dowolnie na ekranie aparatu, uzyskując przekroje niedostępne w badaniu tradycyjnym. Sądzę, że to jest największa diagnostyczna zaleta badania trójwymiarowego.
Nowa technologia czaso-przestrzennej rekonstrukcji obrazu (STIC) opracowana przez firmę General Electric umożliwia zapisanie w postaci trójwymiarowej całego cyklu serca w postaci kilkudziesięciu klatek, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie dowolnego przekroju serca w dowolnym momencie jego pracy. W takim badaniu analiza zwykle odbywa się bez udziału pacjentki.
Efekt psychologiczny
Badanie trójwymiarowe umożliwia matce zobaczenie twarzy dziecka i jego ciała prawie tak, jak widoczne byłoby na zdjęciu. Wielu psychologów uważa, że przyczynia się to do wytworzenia wcześniejszego i silniejszego związku emocjonalnego matki z dzieckiem. Należy więc podkreślić, że obserwacja obrazu dziecka podczas badania USG ma nie tylko charakter rozrywki, ale również wzmocnienie więzi matki (i ewentualnie obecnego podczas badania ojca dziecka) z nienarodzonym dzieckiem.
USG w ciąży - co to jest 2D, 3D, 4D? - dodano: 2007-03-08
