Co powinno zaniepokoić rodziców?
Niedrożność dróg łzowych jest jedną z najczęściej występujących u noworodków i niemowląt chorób okulistycznych. Przyczyną schorzenia są m.in. problemy z rozwojem dróg łzowych jeszcze w okresie płodowym, zatkanie przewodów łzowych spowodowane urazami, przebyte stany zapalne, wirusowe, grzybicze, oparzenia, skrzywienia przegrody nosa, przewlekłe zapalenie zatok, choroby nowotworowe. Jeśli w rodzinie występowały wcześniej przypadki zablokowania kanalików łzowych, koniecznie powinniśmy sprawdzić czy z problemem tym nie zmaga się nasze dziecko.
Głównymi objawami niedrożności są:
- łzawienie – nazywane przez samych rodziców syndromem stojącej łezki
- obecność biało-żółtej wydzieliny ropnej w worku spojówkowym
- u dziecka może pojawić się zaczerwienienie, podrażnienie oczu, opuchlizna w okolicach przebiegu dróg łzowych
- infekcjom najczęściej towarzyszy też ból i gorączka.
Wiatr, mróz i promienie słoneczne powodują wystąpienie objawów. Zwykle symptomy nasilają się, kiedy dziecko jest przeziębione lub choruje na zapalenie zatok. Niepokój rodziców powinny wzbudzić także problemy z wydzielaniem łez przez oczy małego pacjenta.
Ze względu na to, że drogi łzowe rozwijają się jeszcze w trakcie życia płodowego dziecka, przedwczesne urodzenie zwiększa ryzyko pojawienia się problemów z kanalikami łzowymi. Trzeba jednak pamiętać, że u noworodków gruczoły łzowe początkowo zaczynają wytwarzać łzy w niewielkiej ilości stopniowo zwiększając wydzielanie od kilku dni do kilku tygodni po porodzie. Tak więc objawy zatkania dróg łzowych mogą pojawić się odpowiednio później. Rodzice – nie tylko wcześniaków! – powinni stale obserwować swoje dzieci i w razie wystąpienia któregokolwiek z wymienionych objawów, wręcz mają obowiązek skonsultować się z okulistą.
Jak zaradzić niedrożności dróg łzowych?
U części dzieci w terapii niedrożności dróg łzowych, wystarczy leczenie zachowawcze, czyli masaż okolicy woreczka łzowego. W razie wystąpienia infekcji, lekarz zapisuje antybiotyki i zaleca usuwanie wydzieliny z worka spojówkowego za pomocą jałowego gazika i czystej wody. Dobra wiadomość jest taka, że nawet u 80-90 procent dzieci leczenie zachowawcze wystarcza i w ciągu pierwszych tygodni życia objawy niedrożności ustępują samoistnie. Jednak w przypadku problemów z kanalikami łzowymi trzeba działać szybko – prawdopodobieństwo samoistnego wyleczenia maleje wraz z wiekiem pacjenta.
Jeśli nie następuje samoistne udrożnienie lub stan dziecka sugeruje taką potrzebę, lekarz powinien wykonać sondowanie i płukanie dróg łzowych. Zabieg ten jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym i polega na mechanicznym udrożnieniu dróg łzowych za pomocą metalowej sondy. Sondowanie wykonywane w ciągu pierwszych 3 - 6 miesięcy życia przynosi bardzo dobre efekty.
Jeśli sondowanie nie wystarcza, okulista rozważa zastosowanie mikroendoskopii dróg łzowych i ewentualnie równoczasowe leczenie laserem. Zabieg ten trwa około 20 minut i u dzieci wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym. Metoda mikroendoskopii laserowej polega na wprowadzeniu mikroendoskopu o średnicy 0,4 mm zblokowanego ze światłowodem lasera emitującego światło o długości 980 nm do kanalika łzowego. Chirurg okulista podczas całego zabiegu na całej długości dróg łzowych ma możliwość oceny stanu anatomicznego dróg łzowych. W momencie wykrycia patologii uruchamiany jest laser i rekonstruowane są drogi łzowe. Obecnie jest to jedyna metoda chirurgiczna, która pozwala dokonać pełnej rekonstrukcji dróg łzowych na każdym poziomie niedrożności pod kontrolą endoskopu. W przypadku rozległych uszkodzeń, możliwe jest wykonanie typowej klasycznej przetoki worka łzowego do jamy nosowej. Zabieg kończy wprowadzenie silikonowych rurek intubacyjnych, które usuwane są po 6-9 miesiącach.
U dzieci głównie wykonywana jest rekonstrukcja dróg łzowych (rekanalizacja).
Chciałbym uczulić rodziców na problemy z niedrożnością dróg łzowych u dzieci. Ten problem to nie błahostka. Tylko drożne kanaliki łzowe są gwarancją prawidłowego rozwoju oczu dziecka.
Niedrożność dróg łzowych u dzieci - dodano: 2013-02-05
